برای یاد دادن اصول دستشویی رفتن به کودک اتیسم باید طبق گام ها و اصول زیر عمل کنید تا اصلاح رفتاری و آموزش رفتاری حاصل شود:
ممکن است گاهی کودک به صورت تصادفی خود را خیس میکند.
_برای انجام برنامه والدین باید بتوانند کودک را در طی روز چند بار که لازم باشد به دستشویی ببرند.اگر این کار برای خانواده مقدور نیست والدین باید هر روز زمان خاصی را به آن اختصاص دهد تا کودک بتواند مهارت لازم را کسب کند
_به کودکی که داریم آداب دستشویی رفتن را می آموزیم باید یاد بدهیم که لباس زیر بپوشد.این مسئله در کودکان مبتلا به اتیسم خیلی مهم است.پوشیدن لباس زیر باعث میشود بی اختیاری های گاه گاهی احساس ناخوشایند ایجاد کند و انگیزه کودک را برای اینکه یاد بگیرد به دست شویی برود بیشتر کند و ما نیز بهتر متوجه میشویم که کودک نیاز به دستشویی دارد.(مثلا فشار دادن پاها و ..)
_تا وقتی کودک عادت میکند لباس زیر را بپوشد او را در هر ۵ الی ۱۰ دقیقه به دستشویی ببرید و در فاصله های مقرر به میزان کافی به او نوشیدنی بدهید.اگر کودک در انجام این برنامه موفق بود به او بلافاصله پاداش بدهید.
_مطمئن شوید که پاداشی که کودک دریافت کرده فقط برای برنامه آموزشی آداب دستشویی رفتن بوده است تا انگیزه او افزایش یابد به محض اینکه احساس کردید کودک در انجام یک تکلیف موفق است،پاداش را محدودتر کنید
_بهتر است پس از دادن مایعات،کودک را روی لگن بنشانید تا احتمال موفقیت او بیشتر شود.گاه این مسئله ساعت ها وقت میبرد.بنابراین میتوانید یا خود کتاب یا وسیله ای برای پخش موسیقی ببرید،تا کودک بتواند تحمل که چند دقیقه آنجا بنشیند یا حتی بایستد.
_وقتی چند روز گذشت و بی اختیاری های گاه گاهی برای کودک رخ نداد.فاصله میان زمان های بردن کودک به دستشویی را بتدریج افزایش دهید.
_برعکس(اگر بر اساس موردهایی که ثبت کرده اید) بی اختیاری ها همچنان زیاد است.در حالیکه طبق برنامه قبلی عمل میکنید.و مطمئن هم هستید که کودک مشکل طبی ندارد باید به مرحله های پیشین بازگردید و دفعات بیشتری کودک را به دستشویی بیرید.مثلا آذین تا وقتی که هر نیم ساعت به دستشویی میرفت بی اختیاری نداشت اما وقتی به هر ۴۵ دقیقه رسید این مشکل را پیدا کرد.پس یک فاصله زمانی ۳۵ دقیقه ای برای او تعیین شد.
سایر الگوها را بررسی کنید:
*مثلا اگر کودکی در زمان خاصی از روز بی اختیاری دارد در همان زمان خاص او را بیشتر به دستشویی ببرید.
*به زمان های نیاز کودک برای دستشویی رفتن حساس باشید.(صبح ها،نزدیک وقت نهار و بعد از مدرسه)
*وقتی فاصله دستشویی رفتن ها به ۲ ساعت رسید میتوانید به او آموزش دهید برای دستشویی رفتن درخواست کند.(درخواست کلامی،اشاره یا استفاده از تصویر)
*هنگام کار روی آموزش دستشویی رفتن روی سایر مهارت های خودیاری مثلا استفاده از سیفون،شستن دست و … هم کار کنید.و به کودک فرصت دهید تا یاد بگیرد و بتواند کار را تمام کند
*میتوانید از یادآوری های فیزیکی استفاده کنید تا کودک به یادآوریهای کلامی وابسته نشود.مثلا نوجوانی را میشناسیم که آموزش دستشویی رفتن او دارد با تاخیر انجام میگیرد.والدین او عادت کرده اند دایم به صورت کلامی به او یادآوری کنند.(زیپت را ببند.باز هم صابون میخواهی).این نوجوان که به این یادآوریها وابسته شده چون در مدرسه کسی نیست که به او یادآوری کند آشفته میشود.او میداند که لازم است دستش را بشوید اما چون یادآوری لازم را دریافت نکرده است با دست های نشسته به کلاس برمیگردد.
*یادآوری های فیزیکی اگرچه زحمت بیشتری دارند در درازمدت مفیدتر واقع میشوند.
امیدواریم در انجام مراحل موفق باشید.و لازم به ذکر است در هر مرحله با آزمون و خطا میتوانید به نتیجه مطلوب برسید.فقط باید مراحل را تکرار کنید.
