تعریف رفتار و بررسی شیوه های بروز آن در کودکان اتیسم

رفتارها شامل سه قسمت پیش در آمد،خود رفتار و پیامد ناشی از آن است.شما هنگام بروز رفتار باید به سوالات زیر پاسخ دهید.

۱.قبل از شروع رفتار و مشکل رفتاری چه اتفاقی افتاده است؟
۲.کودک چه رفتاری انجام داده است؟
۳.بعد از رفتار کودک چه اتفاقی افتاده و پیامد این رفتار چه بوده است؟

برای مثال وقتی کودک چیزی میخواهد و شما به او نمی دهید خودش را کتک میزند.و در نتیجه این رفتار،شما را مجبور میکند که آنچه را کودک میخواهد در اختیارش قرار دهید‌یا کودکی وقتی خواهرش وارد اتاق میشود اسباب بازی هایش را پرت میکند و در نتیجه خواهرش از اتاق بیرون میرود‌.
اگر بخواهیم از این روش استفاده کنیم باید همه ابعاد رفتار را در نظر بگیریم.

الف:علت های بوجود آورنده مشکل رفتاری:

برای اینکه بتوانیم علت شروع رفتار را بشناسیم در ابتدا باید به صورت دقیق میزان توانایی های کودک را بشناسیم و بدانیم کودک در چه سطحی عمل میکند‌.در اینجا منظور نمره بهره هوشی نیست بلکه باید تعیین کنیم:
_آیا سطح عملکردی کودک متناسب با سن اوست؟
_آیا سطح عملکرد کودک به طور متوسطی پایینتر از سطح سنی اوست؟
_آیا سطح عملکرد کودک به طور شدیدی پایینتر از سن اوست؟

این اطلاعات به ما کمک میکند تا از کودک توقع متناسب داشته باشیم.آنچه برای یک سطح مهارتی مناسب به نظر میرسد ممکن است برای سطح مهارتی دیگر نامناسب باشد
با این حال مشاهده میشود تعداد زیادی از والدین ابراز میکنند که سطح عملکردی کودکشان را نمیشناسند.بدون داشتن اطلاع از این اطلاعات احتمال زیادی دارد که ما انتظارهایی از کودک داشته باشیم که کودک هرگز قادر به درک و انجام آنها نیست و نمیتواند این توانایی ها را کسب کند‌هنگام یافتن علت وقوع رفتار باید به نکات زیر توجه کنید:

۱.با یک زاویه دور به مشکل رفتاری نگاه کنید و سعی کنید همه جوانب آن را و جزئیاتش را در اطراف آن ببینید.
۲.اگر بتوانیم از دید کودک به قضایا نگاه کنیم،راه حل های موثرتری خواهیم یافت.در اکثر مواقع زاویه دید ما با کودک متفاوت است
۳.نگاه شخصی که از بیرون به قضیه نگاه میکند با کسی که مستقیما با موضوع درگیر است متفاوت است.اغلب به نظر میرسد که با یک نگاه از بیرون میتوانیم آنچه را اتفاق افتاده است ببینیم در حالیکه وقتی خودمان درگیر موضوع هستیم بعضی زوایا از دید ما پنهان میشود.
۴.بعضی مواقع علت وقوع رفتار و هدف رفتار واضح و مشخص است اما اوقاتی وجود دارد که ما دقیقا نمیدانیم چرا رفتار به وجود آمده است.در اینجا لازم است که حدس بزنیم و برای خود فرضیه بسازیم تا بتوانیم اطلاعات بیشتری را بدست آوریم.آنگاه فرضیه خود را امتحان میکنیم اگر کودک پاسخ مناسب نداد باید دنبال فرضیه دیگری رفت.
۵.برای اینکه بتوانید دلیل رخداد یک رفتار را پیدا کنید باید بتوانید به درستی آنچه را که مشاهده کرده اید تحلیل کنید.

ب:وقوع خود رفتار

۱.شما باید به دقت آنچه کودک انجام میدهد را یادداشت کنید
۲.با در نظر گرفتن سطح توان کودک انتظار خود را از او مشخص کنید
۳.مشخص کنید این مشکل چند بار در روز و در چه ساعت هایی اتفاق میفتد
۴.مدت زمانی که از شروع رفتار تا زمان خاتمه آن طول میکشد را در نظر داشته باشید و یادداشت کنید

ج:پیامدهای وقوع رفتار

برای اینکه بفهمیم چرا کودک رفتار خود را ادامه میدهد و یا آن را تکرار میکند باید به عواقب رفتار توجه کنیم.چرا که در اکثر مواقع پیامد رفتاری نقش تقویت کنندگی دارد و کودک متوجه میشود که از این راه راحت تر و زودتر به هدف خود میرسد.و به همین دلیل رفتار خود را تکرار میکند.
بعنوان مثال کودک متوجه میشود که با کتک زدن خود میتواند آنچه را که نیاز دارد از شما بگیرد.بنابراین رفتار ادامه پیدا میکند و هرچقدر کودک بازخورد مثبت بیشتری و توجه بیشتری را دریافت کند سخت تر میتوان این رفتار را از او گرفت.

در این مواقع چه میتوان کرد؟
۱.علل به وجود آورنده رفتار را حذف یا کنترل کنید
۲.رفتار جدید را به کودک آموزش دهید و مدام آن را تقویت کنید
۳.پیامدهای رفتار را کنترل کنید و به رفتار نامناسب پاداش ندهید