از آنجا که  اختلال اتیسم یک اختلال پیچیده ای است ، ممکن است در آمیخته با مشکلات و مسایل دیگر نیز باشد بهتر است از جنبه های مختلف کودک بررسی شود تا هر چه سریعتر میزان و شدت این اختلال تشخیص داده شوند .

تشخیص  مقدماتی:

در این مرحله تست غربالگری رشد کودک انجام می شود. توسط مشاهده و اطلاعات والدین در مورد رشد کودک و تاریخچه آن می تواند کمک اساسی به این مرحله باشد با استفاده از فیلم ها و آلبوم های کودک در رفتارهای کودک بسیار کمک کننده هستند. ابزار استاندار برای غربال و تشخیص اختلال اتیسم آزمون HIVA، آزمون CHAT و … می باشند.

ایجاد توجه بینایی درکودکان اتیسم
قبل از شروع هر فعالیتی به نکات زیر در مورد ایجاد توجه در کودکان اوتیسم دقت کنید:
۱- به حرکاتی که کودک در مقابل چشم های خود انجام می‌دهد توجه کنید.
۲- به نگاه های پرهیجان و طولانی کودک باید توجه شود مخصوصاً در مورد اشیا در حال حرکت
۳ – به اسباب بازی هایی که کودک در مقابل چشمش می گیرد توجه کنید.
۴ – به واکنش کودک در مقابل نور های مختلف باید توجه شود.
۵- به برخی حرکات کودک مثل چرخش تکان خوردن و نظیر آن که گاه به مسئله بینایی او ارتباط دارد باید توجه شود.

ایجاد افزایش توجه باید دوجانبه باشد

ایجادتماس چشمی درکودکان اتیسم

گام اول: مکانی که در نظر گرفته می شود برای ایجاد تماس چشمی کودک باید دور از عوامل مخل توجه و تمرکز وی باشد و در کل وسایل بسیار محدود باشند.
نکته:(سعی کنید این مکان از تلویزیون ،رادیو و سایر ابزارهای منحرف کننده توجه دور باشد و یا حداقل در زمان حضور کودک در آن محیط از این وسایل استفاده نشود)
گام دوم : کودک دارای اوتیسم در مراحل اولیه رشد ممکن است نداند که شما نیز مانند وی به چه چیزی علاقه مند هستید و به همین علت شما می توانید از مواردی که مورد علاقه کودک است برای ایجاد توجه استفاده کنید.
مانند(اسباب بازی و خوراکی و اشیاو……..که توجه کودک راجلب وجزء علایق اوباشد.)
گام سوم : اولین قدم برای تشویق کودک به تماس چشمی این است که مطمئن باشید که کودک در مکان درستی نشسته است.
(مکانی که ارتباط چهره به چهره به سادگی امکان پذیر است.)
گام چهارم : در هنگام صحبت یا بازی با کودک در مقابل او قرار بگیرید .حتی درصورت امکان پایین تر از صورت او بنشینیدتانگاه کردن به صورت شمابرای اواسان ترشود.
(درکل درحالتی که اودوست دارد قراربگیرید)
بطورمثال: اگر دوست دارد نشسته، اگر تمایل دارد ایستاده ویا روی زمین درازبکشید و مقابل چهره اوقراربگیرید.
گام پنجم: لمس چانه ی کودک به طرف صورت خود (البته به صورتی نباشدکه کودک اذیت شود.)
نکته:اجبار کودک به تماس چشمی نه تنهامفیدنیست بلکه معمولاوضعیت کودک را بدتر می کندوحتی ممکن است باعث لجبازی وی شود.
گام ششم:از کودک بخواهید به شما نگاه کند.
مثلا:درمانگربه کودک به حالت دستوری می گوید《به من نگاه کن》ودرهر۱الی ۲ثانیه یک مرتبه تکرارمیکند ودرازاء هر بارنگاه کردن کودک،درمانگر او راتشویق وبه اوپاداش یا تقویت کننده می دهد.
نکته : پاداش یا تقویت کننده می تواند به صورت کلامی،خوراکی ،ژتون واسباب بازی مورد علاقه کودک باشد.
گام هفتم: در صورتی که موفق به ایجاد توجه در کودک نشدید می توانید کاغذی را به حالت لوله ای شکل یا به شکل دوربین دراورید و درمسیر مستقیم بین چشم خود و کودک قراردهید و از او بخواهید به چشمان شمانگاه کند.
گام هشتم: می توانید با استفاده از دستان خود به محدود کردن دید کودک برای او جلب توجه کنید تا به چشم شما نگاه کند و در ازاء ثانیه هایی که به چشم شما نگاه میکند تقویت کننده دریافت کند.
گام نهم: برای ایجاد تماس چشمی کودک درمانگر می‌تواند اطراف چشمان خود را با رنگ های تحریک کننده نقاشی کند و یا به پایین چشم خود ضربه بزند و شعر بخواند یا با کودک شروع به شمردن کند و یا با انداختن نور به اطراف چشم خود توجه کودک را جلب کند و یا با چسباندن برچسب بین دو ابروی خود.
گام دهم : کم کم پاداش ها و تقویت کننده ها محدود شود تا جایی که برای هر ۱۰ ثانیه یک پاداش و بعد برای ۲۰ثانیه یک پاداش و…….. و تا ۶۰ ثانیه وبعدتعمیم دهی برروی افراد دیگر درمکان های دیگر صورت گیرد.